NARRATIEVE METHODE

In organisaties speelt communicatie een cruciale rol bij het delen van kennis, het versterken van samenwerking en het bevorderen van verandering. Traditionele methoden zoals rapporten en formele bijeenkomsten dragen vaak bij aan het overbrengen van informatie, maar missen de emotionele diepgang en context die nodig zijn voor volledig begrip en betrokkenheid. Dit was de reden om een nieuwe methode te ontwikkelen die bekend staat als ‘de narratieve methode’: Verhalen geven betekenis aan cijfers en feiten en creëren een gedeelde ervaring die dieper doordringt in het bewustzijn van de mensen in een organisatie. Ze brengen meer dan informatie over; ze overdragen emoties, waarden en collectieve ervaringen. Maar hoe werkt deze methode in de praktijk en wat is het verband met de dialoog?

Leesduur: 3 minuten

Relatie met de MIT-methode
De narratieve methode, ontwikkeld door onderzoekers van het Center for Organizational Learning aan Massachusetts Institute of Technology (MIT), halverwege in de jaren ’90, biedt een gestructureerde aanpak om kennis en ervaringen binnen organisaties vast te leggen en te delen. Deze methode, bekend als “learning histories,” werd geïntroduceerd door Art Kleiner en George Roth. Hun werk maakte gebruik van technieken zoals het observeren van mensen om beter te begrijpen hoe groepen samen leren en omgaan met veranderingen binnen organisaties. Terwijl de narratieve methode verhalen analyseert en documenteert om kennisoverdracht te bevorderen, biedt de dialoog een platform voor het uitwisselen van deze verhalen in een veilige, open setting. Dit bevordert reflectie, betrokkenheid en een collectief leerproces, wat essentieel is voor strategische besluitvorming en culturele veranderingen binnen organisaties.

Wat zijn narratieve methoden?
De narratieve methode is een manier om kennis en ervaringen vast te leggen en te delen door middel van verhalen. In plaats van zich uitsluitend te richten op feiten en data, brengt de narratieve methode de menselijke kant van gebeurtenissen en processen naar voren. Verhalen maken gebruik van beelden, emoties en persoonlijke ervaringen om een context te creëren die anderen kunnen begrijpen en onthouden. Dit zorgt voor een dieper inzicht in de dynamieken binnen een organisatie en bevordert de betrokkenheid van medewerkers.

Het doel van narratieve methoden is niet alleen om informatie over te brengen, maar ook om een platform te creëren voor reflectie, samenwerking en groei. Verhalen helpen om complexe kwesties te vereenvoudigen, verbanden tussen gebeurtenissen te leggen en verschillende perspectieven samen te brengen. Dit is vooral waardevol bij veranderprocessen en strategische beslissingen, waar inzicht in hoe medewerkers deze veranderingen ervaren kan helpen om de uitvoering beter te laten verlopen.

Het belang van verhalen in organisaties
Waarom zijn verhalen zo krachtig? Het antwoord ligt in de manier waarop ons brein werkt. Verhalen activeren niet alleen de taalverwerkingscentra van ons brein, maar ook de gebieden die verantwoordelijk zijn voor ervaringen. Dit betekent dat wanneer we naar een verhaal luisteren, we de gebeurtenissen als het ware zelf beleven. Dit creëert een emotionele verbinding die ervoor zorgt dat we de boodschap beter begrijpen en onthouden.

In organisaties kunnen verhalen op verschillende manieren worden ingezet. Ze kunnen helpen om nieuwe medewerkers snel te integreren door de geschiedenis en cultuur van de organisatie over te brengen. Ze kunnen ook gebruikt worden om successen te vieren en lessen te trekken uit fouten, zodat deze in de toekomst voorkomen kunnen worden. Bovendien spelen verhalen een rol in het opbouwen van vertrouwen en het bevorderen van samenwerking. Als medewerkers open en eerlijke verhalen delen over hun werkervaringen, ontstaan er betere relaties en een sterker gevoel van verbondenheid.

Het verband tussen dialoog en narratieve methoden
Dialoog en narratieve methoden zijn nauw met elkaar verbonden. Een dialoog is een vorm van communicatie waarin deelnemers op een open en respectvolle manier hun ervaringen, standpunten en gevoelens delen. Het doel is om begrip en inzicht te vergroten, in plaats van te overtuigen of te winnen. In deze context vormen verhalen het hart van de dialoog. Ze brengen de deelnemers in staat om hun perspectieven met elkaar te delen en een gezamenlijk beeld te vormen van de realiteit.

Narratieve methoden structureren deze verhalen en geven ze een plaats binnen de organisatie. Ze zorgen ervoor dat de gedeelde inzichten niet verloren gaan, maar worden vastgelegd en gebruikt voor verdere reflectie en actie. Dit is vooral nuttig bij complexe of gevoelige onderwerpen, zoals organisatieveranderingen of conflicten. Door verhalen te gebruiken in de dialoog, worden de diepere lagen van een probleem zichtbaar en worden emoties en overtuigingen op een veilige manier besproken.

De meerwaarde van de narratieve methode in de dialoog
De combinatie van narratieve methoden en dialoog biedt een krachtige aanpak voor het oplossen van complexe vraagstukken binnen een organisatie. Verhalen geven een stem aan ervaringen die anders onuitgesproken zouden blijven. Dit zorgt ervoor dat dialoog niet alleen rationeel, maar ook emotioneel en menselijk wordt. De narratieve methode helpt om context te bieden, nuances te belichten en de onderliggende redenen achter meningen en beslissingen te verduidelijken.

Het gebruik van verhalen binnen een dialoog kan ook bijdragen aan het opbouwen van vertrouwen en het bevorderen van empathie. Als deelnemers elkaars verhalen horen, begrijpen ze beter waarom iemand een bepaald standpunt inneemt. Dit kan helpen om spanningen te verminderen en constructieve gesprekken te bevorderen. Bovendien biedt de narratieve methode de mogelijkheid om van elkaar te leren en samen een nieuw verhaal te creëren dat richting geeft aan de toekomst van de organisatie.

Uitdagingen en aandachtspunten
Hoewel de narratieve methode veel voordelen biedt, zijn er ook uitdagingen. Het is belangrijk om een veilige omgeving te creëren waarin medewerkers zich comfortabel voelen om hun verhalen te delen. Dit vraagt om een ervaren facilitator die het proces kan begeleiden en ervoor zorgt dat iedereen aan bod komt. Daarnaast moeten organisaties bereid zijn om de inzichten uit verhalen serieus te nemen en om te zetten in acties. Zonder deze bereidheid kunnen verhalen oppervlakkig blijven en de dialoog hun effectiviteit verliezen.

De narratieve methode is een waardevol instrument voor organisaties die willen groeien, leren en samenwerken op een dieper niveau. Door verhalen te integreren in de dialoog, ontstaat een omgeving waarin ervaringen, kennis en emoties gedeeld worden, wat leidt tot een beter begrip en een sterkere band tussen medewerkers. Het gebruik van deze methode helpt om niet alleen informatie over te brengen, maar ook om verbindingen te creëren en gezamenlijke doelen te bereiken. Organisaties die storytelling en dialoog omarmen, leggen een basis voor een cultuur van vertrouwen, openheid en continue verbetering.

Kadertekst
MIT-tweekommensysteem

De MIT ‘Learning History’ methodiek maakt gebruik van een specifieke structuur om leerhistorieën vast te leggen en te presenteren, waarbij een tweekolommensysteem wordt toegepast. Dit systeem is ontworpen om zowel feiten als reflecties overzichtelijk weer te geven. De linker kolom bevat commentaar, opmerkingen en interpretaties, terwijl de rechter kolom reflecties, interpretaties en inzichten van deelnemers biedt. Deze opzet bevordert het begrip van de impact van gebeurtenissen en geeft lezers direct inzicht in de betrokkenheid en conclusies van de betrokkenen.

Het schema voor een verhaal binnen een leerhistorie bevat enkele cruciale elementen:
1. Aandachttrekkende titel: Een kop die direct de interesse wekt en de toon zet voor het verhaal.
2. Introductie: Een inleidend deel dat de lezer context biedt en naar het hoofdonderwerp leidt.
3. Originele citaten: Persoonlijke ervaringen en observaties van geïnterviewden die authenticiteit en diepte toevoegen.
4. Commentaren en commentaar: Uitleg van de auteur of redacteur die extra context biedt en kritische inzichten toevoegt.
5. Uitleg tussen de hoofdtekst: Verbindende stukken die de leesstroom bevorderen en de ontwikkeling van het verhaal logisch maken.

Deze structuur zorgt ervoor dat de lezer door een helder en georganiseerd verhaal wordt geleid, van introductie tot inzicht, en biedt een diepgaand begrip van de situatie die wordt behandeld.